Καθώς ο κόσμος αντιμετωπίζει τις διαρκείς οικονομικές προκλήσεις, ο ρόλος και η αποτελεσματικότητα της Federal Reserve έχουν τεθεί υπό έλεγχο. Αυτό το άρθρο εξετάζει την ιστορία της Κεντρικής Τράπεζας, τον αντίκτυπο της στην οικονομία και την έντονη συζήτηση γύρω από το μέλλον της. Είναι καιρός για μια αλλαγή ή η Federal Reserve εξακολουθεί να εξυπηρετεί έναν ζωτικό σκοπό;
Η Federal Reserve (Fed) ιδρύθηκε το 1913 και σχεδιάστηκε ως μία κεντρική τραπεζική αρχή για τη σταθεροποίηση της οικονομίας των ΗΠΑ και την αποτροπή χρηματοπιστωτικών κρίσεων. Η δημιουργία της ήταν ως απάντηση σε μια σειρά τραπεζικών αναταραχών και οι πρωταρχικοί στόχοι του ήταν να διασφαλίσει τη νομισματική σταθερότητα και να λειτουργήσει ως δανειστής έσχατης ανάγκης. Ένα αιώνα μετά από την δημιουργία του, το ίδρυμα αντιμετωπίζει πολλές προκλήσεις για τον τρόπο λειτουργίας του. Σε μια εποχή διαρκούς οικονομικής αναταραχής μήπως έχει υποβαθμιστεί η σημασία της Fed;
Οι οικονομικές κρίσεις και ο αντίκτυπος της Fed
Η οικονομία των ΗΠΑ αντιμετώπισε πρόσφατα μια άνευ προηγουμένου αστάθεια, με αξιοσημείωτα παραδείγματα τη Μεγάλη Ύφεση και την πανδημία του COVID-19. Οι επικριτές αντιδρούν για τις δράσεις της Fed, ισχυριζόμενοι ότι οι πολιτικές της, συμπεριλαμβανομένων των χαμηλών επιτοκίων και της νομισματικής χαλάρωσης, έχουν ωθήσει στην οικονομική αβεβαιότητα και στην επιδείνωση της ανισότητας στην κατανομή του πλούτου.
Στην αντίθετη πλευρά, οι υποστηρικτές λένε ότι η Κεντρική Τράπεζα εξακολουθεί να έχει ζωτική σημασία για την καθοδήγηση της χώρας, επικαλούμενοι τον ρόλο της στη διαχείριση της πληθωριστικής πίεσης και την ενίσχυση της απασχόλησης.
Ποσοτική Χαλάρωση (QE) Ευχή ή Κατάρα
Εν καιρώ οικονομικών κρίσεων, η Κεντρική Τράπεζα συχνά χρησιμοποιεί την πολιτικής της ποσοτικής χαλάρωσης (QE). Αυτή η αντισυμβατική στρατηγική περιλαμβάνει την αγορά ομολόγων προκειμένου να διοχετευθούν κεφάλαια στην οικονομία. Με τον τρόπο αυτό, η ποσοτική χαλάρωση μειώνει τα επιτόκια και ενθαρρύνει τη δανειοδότηση, ενισχύοντας έτσι την οικονομική ανάπτυξη. Ωστόσο, οι κριτικοί ισχυρίζονται ότι έχει δημιουργήσει φούσκες στις αγορές και έχει αυξήσει την ανισότητα στην κατανομή του πλούτου, καθώς οι πλούσιοι επωφελούνται αναλογικά περισσότερο από την αύξηση των τιμών των περιουσιακών στοιχείων.
Επιπλέον, η ποσοτική χαλάρωση έχει διευρύνει τον ισολογισμό της Fed, δημιουργώντας ανησυχίες για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες και το ενδεχόμενο μεγαλύτερου πληθωρισμού. Τα πρόσφατα προγράμματα διάσωσης των τραπεζών Silvergate και Silicon Valley πρόσθεσαν στον ισολογισμό της Fed πάνω από 300 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η συζήτηση περί ανεξαρτησίας
Η ανεξαρτησία της Fed από την πολιτική επιρροή είναι δίκοπο μαχαίρι. Από τη μία πλευρά, ενθαρρύνει την αμερόληπτη λήψη αποφάσεων, διασφαλίζοντας ότι η νομισματική πολιτική καθορίζεται από οικονομικούς παράγοντες και όχι από πολιτικές πιέσεις.
Από την άλλη, εγείρει ανησυχίες σχετικά με τη λογοδοσία και τη σαφήνεια. Καθώς οι μη εκλεγμένοι αξιωματούχοι λαμβάνουν αποφάσεις που επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την οικονομία των ΗΠΑ, ορισμένοι υποστηρίζουν μια πιο δημοκρατικά υπεύθυνη Κεντρική Τράπεζα ή αυξημένη εποπτεία του Κογκρέσου.
Εναλλακτικές λύσεις για την Federal Reserve
Η διάλυση της Federal Reserve θα απαιτούσε εναλλακτικές λύσεις. Ορισμένοι προτείνουν μια επιστροφή στον κανόνα του χρυσού, που θα συνέδεε την αξία του δολαρίου ΗΠΑ με μια σταθερή ποσότητα χρυσού. Αυτή η προσέγγιση θα μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο πληθωρισμού, αλλά να περιορίσει την ικανότητα της κυβέρνησης να ανταποκρίνεται στις οικονομικές διακυμάνσεις. Άλλοι υποστηρίζουν πολιτικές που βασίζονται σε κανόνες, όπως ο κανόνας Taylor για να καθοδηγούν τα επιτόκια με βάση μακροοικονομικούς δείκτες. Ωστόσο, η αυστηρή τήρηση αυτών των κανόνων θα μπορούσε να μειώσει την ευελιξία που απαιτείται για την αντιμετώπιση απρόβλεπτων οικονομικών σοκ.
Έχουν επίσης προταθεί νομισματικά συστήματα που υποστηρίζονται από κρυπτονομίσματα ως μία εναλλακτική λύση στο παλιό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Οι υποστηρικτές λένε ότι τα αποκεντρωμένα νομίσματα όπως το Bitcoin προσφέρουν αυξημένη διαφάνεια και μειωμένη ευαισθησία στη χειραγώγηση. Ωστόσο, οι επικριτές επισημαίνουν την ακραία αστάθεια των τιμών και τις περιβαλλοντικές ανησυχίες που σχετίζονται με τα κρυπτονομίσματα ως σημαντικά μειονεκτήματα.
