Τα κρυπτονομίσματα είναι ψηφιακά ή εικονικά νομίσματα που χρησιμοποιούν την κρυπτογράφηση για ασφάλεια των συναλλαγών. Είναι ένα αποκεντρωμένο σύστημα που χρησιμοποιεί ένα κατανεμημένο καθολικό, που ονομάζεται blockchain.
Πίνακας Περιεχομένων
Τι είναι τα κρυπτονομίσματα;
Τα κρυπτονομίσματα είναι ψηφιακά νομίσματα τα οποία υπάρχουν μόνο σε ηλεκτρονική μορφή, και τα οποία χρησιμοποιούν την κρυπτογράφηση για την ασφάλεια των συναλλαγών. Δεν έχουν κεντρική αρχή έκδοσης ή ρύθμισης όπως για παράδειγμα Τράπεζα ή κυβέρνηση, αντίθετα χρησιμοποιούν ένα αποκεντρωμένο σύστημα για την καταγραφή των συναλλαγών και την έκδοση νέων μονάδων.
Είναι ένα σύστημα peer-to-peer που μπορεί να επιτρέψει σε οποιονδήποτε να στέλνει και να λαμβάνει πληρωμές.Οι πληρωμές με κρυπτονομίσματα υπάρχουν καθαρά ως ψηφιακές καταχωρήσεις σε μια διαδικτυακή βάση δεδομένων. Είναι χτισμένα στην τεχνολογία του blockchain, ενός αποκεντρωμένου, κατανεμημένου και δημόσιου ψηφιακού βιβλίου συναλλαγών, το οποίο χρησιμοποιείται για την καταγραφή συναλλαγών σε πολλούς υπολογιστές.
Τι είναι όμως ακριβώς τα κρυπτονομίσματα; Για να καταλάβουμε την διαφορά των κρυπτονομισμάτων θα πρέπει να κατανοήσουμε τις έννοιες των εικονικών νομισμάτων, και των ψηφιακών νομισμάτων και να τα διαφοροποιήσουμε από τα κρυπτονομίσματα. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δημοσίευσε ένα άρθρο σχετικά με τα «Σχέδια εικονικών νομισμάτων» τον Οκτώβριο του 2012, όπου το εικονικό νόμισμα ορίστηκε ως, ένας τύπος μη ρυθμιζόμενου ψηφιακού χρήματος, που εκδίδεται και συνήθως ελέγχεται από τους προγραμματιστές του, και χρησιμοποιείται και γίνεται αποδεκτό μεταξύ των μελών του.
Ένα ψηφιακό νόμισμα από την άλλη, μπορεί να οριστεί ως μια μορφή εικονικού νομίσματος που δημιουργείται και αποθηκεύεται ηλεκτρονικά. Τα κρυπτονομίσματα τώρα, είναι ένα υποσύνολο ψηφιακών νομισμάτων, τα οποία χρησιμοποιούν την κρυπτογράφηση για ασφάλεια, επομένως αυτό καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την παραχάραξη τους(Gilpin, 2014).
Η Ιστορία των κρυπτονομισμάτων
Τα κρυπτονομίσματα δημιουργήθηκαν εν μέσω της οικονομικής κρίσης που ξέσπασε στην Αμερική το 2008. Η ιδέα της κρυπτογράφησης προέκυψε από τον ένα προγραμματιστή της Microsoft τον Wei Dai, και την εργασία του για το b -money το 1998, ο οποίος εισήγαγε ένα σχέδιο μέσω μίας ομάδας από ψηφιακά ψευδώνυμα, τα οποία είχαν τη δυνατότητα να εκτελούν οικονομικές συναλλαγές μεταξύ τους, χωρίς την παρέμβαση τρίτων.
Οι ιδέες αυτές όμως δεν ευδοκίμησαν, αλλά αποτέλεσαν την κινητήριο δύναμη για τη δημιουργία του Bitcoin, του πρώτου κρυπτονομίσματος που δημιουργήθηκε. Ήταν ένα είδος ψηφιακού νομίσματος, το οποίο προοριζόταν να λειτουργήσει ως μέσω ανταλλαγής όπως συμβαίνει και με το πραγματικό χρήμα.
Στις 31 Οκτωβρίου του 2008 δημοσιεύτηκε η Λευκή Βίβλος ” Bitcoin: A peer-to peer electronic cash system.” από ένα προγραμματιστή ή μια ομάδα προγραμματισμών με το ψευδώνυμο Satoshi Nakamoto. Σκοπός ήταν η δημιουργία ενός αποκεντρωμένου συστήματος συναλλαγών, το οποίο δεν θα ελέγχεται και δεν θα εποπτεύεται από καμία κεντρική αρχή. Η εγκυρότητα των συναλλαγών θα εποπτευόταν από το δίκτυο blockchain του δικτύου Bitcoin.
Στη συνέχεια, η επιτυχία του Bitcoin έδωσε το έναυσμα για την ανάπτυξη νέων ανταγωνιστικών προς το Bitcoin κρυπτονομισμάτων, τα επονομαζόμενα Altcoins. Τα Altcoins, είναι ένας τύπος κρυπτονομισμάτων που χρησιμοποιεί διάφορους αλγόριθμους και πρωτόκολλα για την επίλυση συγκεκριμένων προβλημάτων. Τα Altcoins επίσης, αναφέρονται σε όλα τα εναλλακτικά κρυπτονομίσματα εκτός από το Bιtcoin.
Από το 2011 έως το 2013, το Bitcoin, κατάφερε να φτάσει στην ισοτιμία με το δολάριο των ΗΠΑ. Τον Σεπτέμβριο του 2011 ακόμα ένα κρυπτονόμισμα με το όνομα Litecoin έκανε την εμφάνιση του. Κατά τη διάρκεια αυτού του έτους, εμφανίστηκαν μερικά ανταγωνιστικά κρυπτονομίσματα, και μέχρι τον Μάιο του 2013, η αγορά των κρυπτονομισμάτων μετρούσε δέκα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία. Ένα επίσης σημαντικό κρυπτονόμισμα έκανε την εμφάνιση του τον Αύγουστο του 2013, με το όνομα XRP (Ripple).
Στις 30 Ιουλίου 2015, κυκλοφόρησε το δεύτερο σήμερα μεγαλύτερο κρυπτονόμισμα, το Ethereum. Ο ιδρυτής του Vitalik Buterin, έθεσε τα θεμέλια του Ethereum το 2013, όταν ήταν μόλις 19 ετών. Το Ethereum στη Λευκή βίβλο του, περιέγραφε ένα εναλλακτικό δίκτυο blockchain που θα ξεπερνούσε τις προτεινόμενες περιπτώσεις οικονομικής χρήσης του Bitcoin. Το Ethereum πρωτοστάτησε στην ιδέα μιας πλατφόρμας έξυπνων συμβολαίων blockchain.
Το 2017, η αγορά των κρυπτονομισμάτων άρχισε να παρουσιάζει πρωτοφανή ανάπτυξη, φτάνοντας το συνολικό ανώτατο όριο της αγοράς, τα 820 δισεκατομμύρια δολάρια τον Ιανουάριο του 2018. To 2018, περισσότερα από 1.800 διαφορετικά κρυπτονομίσματα ήταν διαθέσιμα στην αγορά (Kethineni & Cao, 2019). Το Bitcoin, τον Ιανουάριο του 2018, είχε κεφαλαιοποίηση 310 δισεκατομμύρια δολάρια , ενώ η κεφαλαιοποίηση της αγοράς του Ethereum, ήταν περίπου 24 δισεκατομμύρια δολάρια (Toscher & Stein, 2018).
Πώς λειτουργούν τα κρυπτονομίσματα;
Τα κρυπτονομίσματα λειτουργούν μέσω της τεχνολογίας blockchain. To blockchain είναι ένα σύστημα καταγραφής πληροφοριών, το οποίο καθιστά δύσκολη την αλλαγή, την αλλοίωση, την παραβίαση και την εξαπάτηση του συστήματος. Είναι ένα ψηφιακό βιβλίο συναλλαγών το οποίο αντιγράφεται και διανέμεται σε ολόκληρο το δίκτυο υπολογιστικών συστημάτων του blockchain. Κάθε συναλλαγή που πραγματοποιείται καταγράφεται ως «μπλοκ» δεδομένων.
Κάθε μπλοκ στην αλυσίδα περιέχει έναν αριθμό συναλλαγών, και κάθε φορά που πραγματοποιείται μια νέα συναλλαγή στην αλυσίδα μπλοκ, μια εγγραφή αυτής της συναλλαγής προστίθεται στο καθολικό κάθε συμμετέχοντα. Κάθε πρόσθετο μπλοκ ενισχύει την επαλήθευση του προηγούμενου μπλοκ, και ως εκ τούτου ολόκληρου του blockchain.
Τα κρυπτονομίσματα λοιπόν βασίζονται στην τεχνολογία του blockchain. Για να πραγματοποιήσει όμως ένας χρήστης συναλλαγές, χρειάζεται να έχει το λεγόμενο «crypto wallet». Τα crypto wallets είναι το εργαλείο μέσω του οποίου αποθηκεύονται τα κλειδιά κρυπτογράφησης, που επιβεβαιώνουν την ταυτότητά και συνδέονται με τα κρυπτονομίσματα του χρήστη. Υπάρχουν αρκετοί τρόποι υιοθέτησης κρυπτονομισμάτων όπως τα διάφορα ανταλλακτήρια (Binance, Coinbase κ.α.), η Revolut (Digital Bank),και τα μηχανήματα αυτόματης πώλησης(crypto ATMs).
Ποια είναι η χρησιμότητα των κρυπτονομισμάτων;
Τα κρυπτονομίσματα παρέχουν την δυνατότητα στους χρήστες σε όλο τον κόσμο να επενδύσουν σε οποιοδήποτε ψηφιακό περιουσιακό στοιχείο και δυνητικά να κερδίσουν την απόδοση της επένδυσής τους, που είναι και ο στόχος κάθε επενδυτή (Chuen et al., 2017). Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για συναλλαγές σε διαφορετικές αγορές συναλλάγματος κρυπτονομισμάτων, με σκοπό την επίτευξη κέρδους (Muftic et al., 2017). Μόλις αγοραστεί ένα κρυπτονόμισμα, ο χρήστης αποφασίζει τη δική του στρατηγική για το πώς θα το χρησιμοποιήσει.
Τα κρυπτονομίσματα χρησιμοποιούνται επίσης ως μέσο μεταφοράς και λήψης χρημάτων, γρήγορα και με λιγότερα έξοδα σε σχέση με τις χρεώσεις των παραδοσιακών χρηματοοικονομικών συστημάτων όπως π.χ. τράπεζες. Η εύκολη προσβασιμότητα στα κρυπτονομίσματα καθιστά επίσης την επένδυση πιο ελκυστική, κάτι που εν μέρει οφείλεται στα αποκεντρωμένα χαρακτηριστικά του, καθιστώντας οποιονδήποτε έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο κατάλληλο να κατέχει κρυπτονομίσματα. Οι συναλλαγές πληρωμής με κρυπτονομίσματα μπορούν να πραγματοποιηθούν ανά πάσα στιγμή, και οποιαδήποτε ώρα ,και εκτελούνται απευθείας μεταξύ αντισυμβαλλομένων σε δίκτυα υπολογιστών, που είναι συνδεδεμένα μέσω διαδικτύου.
Πέραν όμως από τα θετικά των κρυπτονομισμάτων υπάρχουν και κάποια μειονεκτήματα. Τα κρυπτονομίσματα λόγω των αποκεντρωμένων χαρακτηριστικών τους έχουν γίνει ένα δημοφιλές εργαλείο για ξέπλυμά βρώμικου χρήματος, και παράνομων αγορών. Επίσης τα κρυπτονομίσματα που διαπραγματεύονται σε δημόσιες αγορές, υποφέρουν από αστάθεια των τιμών. Το Bitcoin για παράδειγμα, γνώρισε ραγδαίες αυξήσεις και συντριβές όλα αυτά τα χρόνια.
Επίσης, τα κρυπτονομίσματα δεν υπάρχουν σε φυσική μορφή χρημάτων και δεν είναι αποθηκευμένα είτε σε κάποια τράπεζα είτε σε θησαυροφυλάκια. Το γεγονός αυτό δεν τα καθιστά και απόλυτα ασφαλή. Αν για παράδειγμα κάποιος χρήστης χάσει το ιδιωτικό κλειδί του πορτοφολιού του, δεν υπάρχει δυνατότητα επιστροφής του. Το πορτοφόλι θα παραμείνει κλειδωμένο μαζί με τον αριθμό των κερμάτων μέσα σε αυτό.
Πώς αγοράζω κρυπτονομίσματα;
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους ένας χρήστης μπορεί να αγοράσει κρυπτονομίσματα. Ένας τρόπος είναι μέσω των διάφορων ανταλλακτηρίων όπως την Binance, Coinbase, Kraken κ.α. Τα ανταλλακτήρια λειτουργούν ως μεσάζοντες γιατί συνδέουν τους πωλητές με τους αγοραστές. Οι συναλλαγές έχουν συχνά σχετικά χαμηλές χρεώσεις, και οι πλατφόρμες αυτές είναι συνήθως φιλικές προς τον χρήστη. Υπάρχει επίσης δυνατότητα απευθείας συναλλαγών κρυπτονομισμάτων και τεράστια ποικιλία περιουσιακών στοιχείων κρυπτογράφησης. Ένα άλλο πλεονέκτημα των ανταλλακτηρίων, είναι ότι εισάγουν περιουσιακά στοιχεία τα οποία μπορούν να μειώσουν το κόστος των συναλλαγών. Επομένως, η διαπραγμάτευση τέτοιων περιουσιακών στοιχείων είναι φιλική προς το κόστος.
Ένας άλλος τρόπος για αγορά κρυπτονομισμάτων, είναι μέσω μεσίτη κρυπτονομισμάτων (Cryptocurrency broker). Ο μεσίτης κρυπτονομισμάτων μπορεί να είναι είτε άτομο, είτε εταιρεία, που ενεργεί ως μεσάζων μεταξύ των αγορών, για να διευκολύνει την αγορά και την πώληση κρυπτονομισμάτων. Διαθέτουν εργαλεία τεχνικής ανάλυσης καθώς και άλλα εργαλεία που μπορούν να βοηθήσουν στη διαχείριση κινδύνου. Οι Cryptocurrency brokers επίσης τείνουν να προσφέρουν πολυάριθμες μεθόδους κατάθεσης και ανάληψης, συμπεριλαμβανομένων τόσο των κρυπτονομισμάτων όσο και των νομισμάτων fiat. Συνήθως είναι πιο εύκολο να χρησιμοποιηθεί το νόμισμα fiat για χρηματοδότηση και αναλήψεις, και συνήθως έχει χαμηλότερες χρεώσεις από μεσίτες από ό,τι τα ανταλλακτήρια. Οι τρόποι πληρωμής συνήθως είναι, είτε με πιστωτική κάρτα, είτε με τραπεζικό έμβασμα, είτε ανταλλάσσοντας με άλλα κρυπτονομίσματα.
Πώς αποθηκεύω κρυπτονομίσματα;
Αφού λοιπόν ο χρήστης έχει αποφασίσει σε πια κρυπτονομίσματα θα επενδύσει, θα πρέπει να ενημερωθεί και για τον τρόπο με τον οποίο θα αποθηκεύσει τα κρυπτονομίσματα του. Ένας τρόπος είναι, τα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία να αποθηκευτούν όπως αναφέραμε και πιο πάνω στα crypto wallets. Τα crypto wallets είναι αυτά που θα αποθηκεύσουν το ιδιωτικό κλειδί του χρήστη. Το δημόσιο κλειδί δίνεται για να λάβετε από κάποιον κρυπτονομίσματα. Σε αντίθεση με το ιδιωτικό κλειδί, που δεν πρέπει να δοθεί σε κανέναν άλλον, και είναι αυτό που δίνει πρόσβαση στον χρήστη στα κρυπτονομίσματα του. Αν χαθεί αυτό το κλειδί από το πορτοφόλι, τότε ο χρήστης χάνει την πρόσβαση στα κρυπτονομίσματα του, και δεν μπορεί να την ανακτήσει με κανένα τρόπο. Η φράση που χρησιμοποιείται συχνά για να αναδείξει την σημαντικότητα των ιδιωτικών κλειδιών είναι <Your Keys, Your Crypto>
Ένας άλλος τρόπος αποθήκευσης κρυπτονομισμάτων είναι στις online πλατφόρμες, δηλ. τα διάφορα ανταλλακτήρια. Πολλοί χρήστες επιλέγουν να αφήνουν την φύλαξη στα διάφορα ανταλλακτήρια, προκειμένου να μην έχουν τους κινδύνους αλλά και την πολυπλοκότητα της φύλαξης με τα ιδιωτικά κλειδιά. Το μειονέκτημα σε αυτή την περίπτωση είναι ότι εάν ο πάροχος έχει παραβίαση ασφαλείας στα προσωπικά διαπιστευτήρια των χρηστών, τα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία μπορεί να κινδυνεύσουν. Η αποθήκευση στην πλατφόρμα χρησιμοποιείται συχνά από άτομα που πιστεύουν ότι μπορεί να θέλουν να ανταλλάξουν τα κρυπτονομίσματα τους σύντομα, ή που θέλουν να συμμετάσχουν σε προγράμματα πονταρίσματος και επιβράβευσης ανταλλαγών.
References:
- Dai, W. (1998) B-Money. http://www.weidai.com/bmoney.txt
- Chuen, D., Guo, L., & Wang, Y. (2017). Cryptocurrency: A New Investment Opportunity? SSRN Electronic Journal. https://doi.org/10.2139/ssrn.2994097
- Muftic, S., Sanchez Martin, J. I., & Beslay, L. (2017, January 9). Overview and Analysis of the Concept and Applications of Virtual Currencies https://ec.europa.eu/jrc/en/publication/overview-and-analysisconcept-and-applications-virtual-currencies
- Sukarno, K. & Pujiyono. (2020). The Use of Cryptocurrency as a Payment Instrument. https://doi.org/10.2991/aebmr.k.200321.048
- European Central Bank. 2012. Virtual Currency Schemes – October 2012.
- Gilpin, L; 10 things you should know about Bitcoin and digital currencies; Tech Republic; http://www.techrepublic.com/article/10-things-you-should-know-about-bitcoin-and-digitalcurrencies/, posted on June 28th, 2014.
- Kethineni, S., & Cao, Y. (2019). The rise in popularity of cryptocurrency and associated criminal activity. International Criminal Justice Review, 1–20. https://doi.org/10.1177/1057567719827051
- Toscher, S., & Stein, M. R. (2018). Cryptocurrency—FinCEN and discovery of hidden wealth. https://www.taxlitigator.com/wp-content/uploads/2018/10/Hidden_Wealth.pdf
