Η επανάσταση των Stablecoins

Το stablecoin είναι ένας τύπος κρυπτονομίσματος που έχει σχεδιαστεί για να διατηρεί μια σταθερή αξία σε σχέση με ένα συγκεκριμένο περιουσιακό στοιχείο, όπως ένα νόμισμα fiat (όπως το δολάριο ΗΠΑ) ή ένα εμπόρευμα (όπως ο χρυσός). Ονομάζεται “stablecoin” επειδή προορίζεται να είναι λιγότερο ευμετάβλητο από άλλα κρυπτονομίσματα, τα οποία μπορεί να παρουσιάσουν σημαντικές διακυμάνσεις τιμών.

Τι είναι τα Stablecoins;

Για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε την έννοια των Stablecoins, πρώτα θα πρέπει να κατανοήσουμε την έννοια των κρυπτονομισμάτων. Το κρυπτονόμισμα, είναι ένα ψηφιακό μέσο ανταλλαγής που διασφαλίζεται με κρυπτογραφία, γεγονός που καθιστά σχεδόν αδύνατη την παραποίηση τους (Hayes 2022). Δεν έχουν καμία εγγενή αξία, καμία φυσική μορφή, και η προσφορά και η ζήτηση τους, δεν καθορίζεται από μια κεντρική τράπεζα.

Είναι ένα σύστημα peer-to-peer που μπορεί να επιτρέψει σε οποιονδήποτε να στέλνει και να λαμβάνει πληρωμές. Οι πληρωμές με κρυπτονομίσματα υπάρχουν καθαρά ως ψηφιακές καταχωρήσεις σε μια διαδικτυακή βάση δεδομένων.

Λόγω των ελκυστικών χαρακτηριστικών τους, τα κρυπτονομίσματα έχουν λάβει μεγάλη προσοχή τα τελευταία χρόνια. Το πιο γνωστό σε όλους μας κρυπτονόμισμα, είναι το Bitcoin. Αν και τα κρυπτονομίσματα προσφέρουν γρήγορες και αμετάβλητες συναλλαγές, ως μέσο ανταλλαγής περιορίζονται σοβαρά από την αστάθεια των τιμών (Dyhrberg 2016, Katsiampa 2017).

Μετά την εισαγωγή του το 2009, το Bitcoin είδε αρκετές περιόδους άνθησης και ύφεσης. Κρυπτονομίσματα όπως το Bitcoin (BTC) και το Ether (ETH), χαρακτηρίζονται από εξαιρετική αστάθεια στην τιμή σε σχέση με το δολάριο των ΗΠΑ (USD). Η υψηλή αστάθεια των τιμών των υπαρχόντων κρυπτονομισμάτων μείωσε τη χρηστικότητα τους ως μέσο πληρωμής και ανταλλαγής. Η προσοχή τότε, στράφηκε σε ένα νέο είδος ψηφιακού περιουσιακού στοιχείου που αναζητούσε σταθερή αξία, το λεγόμενο Stablecoin.

Τα stablecoins λοιπόν, είναι ψηφιακές μονάδες αξίας που βασίζονται σε εργαλεία σταθεροποίησης προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι διακυμάνσεις των τιμών (Bullmann, Klemm, and Pinna 2019). Τα stablecoins είναι χτισμένα στην τεχνολογία του blockchain.

Τι είναι η τεχνολογία blockchain;

Tο blockchain είναι ένα αποκεντρωμένο, κατανεμημένο και δημόσιο ψηφιακό βιβλίο συναλλαγών, το οποίο χρησιμοποιείται για την καταγραφή συναλλαγών σε πολλούς υπολογιστές. Όπως ορίζεται από τον Don Tapscott, συνιδρυτή και εκτελεστικό διευθυντή της Blockchain Research institute, το blockchain είναι ένα αδιάφθορο ψηφιακό καθολικό, που μπορεί να προγραμματιστεί ώστε να καταγράφει όχι μόνο οικονομικές συναλλαγές, αλλά ουσιαστικά οτιδήποτε έχει αξία.

Ένα blockchain, είναι ουσιαστικά μία βάση δεδομένων, που αποθηκεύει πληροφορίες σε ψηφιακή μορφή. Η καταγραφή πληροφοριών γίνεται με τρόπο που καθιστά δύσκολη ή αδύνατη την αλλαγή, την παραβίαση ή την εξαπάτηση του συστήματος. Δεν μπορεί να τροποποιηθεί αναδρομικά χωρίς την αλλαγή όλων των επόμενων μπλοκ και την συναίνεση του δικτύου. Η τεχνολογία λειτουργεί μέσω ενός δικτύου peer-to-peer, το οποίο βασίζεται σε χιλιάδες κόμβους, π.χ. ηλεκτρονικούς υπολογιστές παγκοσμίως. Eνα blockchain οργανώνει τις πληροφορίες που προστίθενται στο καθολικό, σε μπλοκ ή ομάδες δεδομένων.

Κάθε μπλοκ μπορεί να περιέχει μόνο έναν ορισμένο όγκο πληροφοριών, επομένως νέα μπλοκ προστίθενται συνεχώς στο καθολικό, σχηματίζοντας μια αλυσίδα. Γνωστή και ως τεχνολογία κατανεμημένης λογιστικής (DLT), μπορεί να προγραμματιστεί για να καταγράφει και να παρακολουθεί οτιδήποτε έχει αξία, σε ένα δίκτυο που απλώνεται σε πολλές τοποθεσίες και οντότητες. Το Blockchain είναι η πιο γνωστή εφαρμογή της τεχνολογίας κατανεμημένου καθολικού, που αναπτύχθηκε αρχικά για την κυκλοφορία του Bitcoin.

Η ιστορία των Stablecoins

Η αστάθεια των κρυπτονομισμάτων, τόσο μακροπρόθεσμα όσο και βραχυπρόθεσμα, έχει κάνει τα νομίσματα να θεωρούνται σε μεγάλο βαθμό κερδοσκοπική επένδυση. Τα stablecoins που υποστηρίζονται από πιο παραδοσιακές επενδύσεις, δίνουν στις αγορές μεγαλύτερη εμπιστοσύνη για την τιμή τους.

Τα πρώτα stablecoins εκδόθηκαν το 2014, με τις ονομασίες BitUSD και NuBits. Το BitUSD κυκλοφόρησε στις 21 Ιουλίου 2014 και εκδόθηκε ως διακριτικό στο blockchain BitShares, που στα τέλη περίπου του 2018 έχασε την ισοτιμία του με το δολάριο ΗΠΑ, γεγονός που προκάλεσε έντονη κριτική.

Το επόμενο stablecoin, NuBits, κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο του 2014, από ένα αμφιλεγόμενο σύστημα το Seigniorage, που το έκανε τελικά να χάσει το 94% της αξίας του. Παρόλο που υπάρχουν πολλά stablecoins σήμερα, υπάρχει ένα stablecoin το οποίο ξεχωρίζει με το όνομα Tether.

Το Tether, γνωστό αρχικά ως Realcoin, ιδρύθηκε το 2014 από τους Brock Pierce, Craig Sellars και Reeve Collins. Ως ένα από τα πρώτα, και πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα stablecoins, το Tether έπαιξε σημαντικό ρόλο για την ανάπτυξη των stablecoins.

Το Tether, διατηρεί τη σταθερότητα των τιμών του, επειδή κάθε διακριτικό στο blockchain του, υποστηρίζεται από αποθεματικά που διατηρούνται από την εκδότρια εταιρεία πίσω από το Stablecoin. Σήμερα το Tether, μπορεί να βρεθεί σε πολλαπλές αποκεντρωμένες αλυσίδες μπλοκ, με το μεγαλύτερο μερίδιο της συνολικής προσφοράς του να εκδίδεται από την πλατφόρμα του Ethereum.

Το δεύτερο μεγαλύτερο Stablecoin, ονομάζεται USD Coin (USDC) και εκδίδεται από το ανταλλακτήριο Coinbase. Ξεκίνησε ως έργο ανοιχτού κώδικα από τις εταιρείες Circle και Coinbase.

Ένα άλλο stablecoin είναι το DAI. Το DAI, αποτελεί μέρος του οικοσυστήματος DeFi του MakerDAO, το οποίο αντιπροσωπεύει ένα έργο ανοιχτού κώδικα που ξεκίνησε το 2014. To Decentralized Finance (DeFi), είναι ένα αναδυόμενο χρηματοοικονομικό οικοσύστημα που βασίζεται στην τεχνολογία blockchain.

Κατηγορίες Stablecoins

Σύμφωνα με τη δημοσίευση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), τα stablecoins μπορούν να ταξινομηθούν σε τέσσερις κατηγορίες:

• Fiat-collateralized Stablecoins: Αυτή η κατηγορία stablecoins έχει την υποστήριξη ενός νομίσματος Fiat όπως για παράδειγμα το ευρώ, το δολάριο, και τη βρετανική λίρα. Τα περισσότερα stablecoins που υποστηρίζονται από νομίσματα fiat υποστηρίζονται σε αναλογία 1:1. Για παράδειγμα, το USD Coin (USDC) είναι ένα stablecoin που υποστηρίζεται σε αναλογία 1:1 προς το δολάριο ΗΠΑ. Κάθε stablecoin που υποστηρίζεται από ένα νόμισμα fiat,  έχει πραγματικό νόμισμα fiat σε έναν τραπεζικό λογαριασμό, για τη δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας.
• Crypto-backed Stablecoins: Τα stablecoins που υποστηρίζονται από την κρυπτογράφηση, δεν λειτουργούν ακριβώς το ίδιο με τα stablecoin που υποστηρίζονται από νομίσματα fiat, καθώς δεν χρησιμοποιούν την αναλογία 1:1. Τα σταθερά νομίσματα που υποστηρίζονται από κρυπτογράφηση, λόγω των αποκεντρωμένων χαρακτηριστικών τους, μπορούν να βοηθήσουν τις διαδικασίες να γίνουν πιο αξιόπιστες, με βελτιωμένη ασφάλεια και καλύτερη διαφάνεια.
• Commodity-Backed Stablecoins: Όπως υποδηλώνει και το όνομα, τα Commodity-Backed Stablecoins υποστηρίζονται από εμπορεύματα, όπως ο χρυσός, το ασήμι ή το πετρέλαιο. Ακόμη και ακίνητα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εγγύηση για αυτό το είδος stablecoin. Το πιο κοινό εμπόρευμα που χρησιμοποιείται ως εγγύηση για αυτή την κατηγορία είναι ο χρυσός. Έχουν το πλεονέκτημα ότι δεν είναι τόσο ασταθή όσο η κατηγορία fiat ή των κρυπτονομισμάτων, και η επένδυση σε αυτά μπορεί να είναι η ασφαλέστερη διαδρομή.
• Algorithmic Stablecoins: Αυτή η κατηγορία υποστηρίζεται από έναν αλγόριθμο ή διαδικασία και όχι από άλλο περιουσιακό στοιχείο ή νόμισμα. Έχουν σχεδιαστεί για να διατηρούν την αξία σταθερή. Οι αλγόριθμοι που χρησιμοποιούνται από αυτό το είδος stablecoin, ελέγχουν τη διαθεσιμότητα του νομίσματος, το οποίο με τη σειρά του, μπορεί να ελέγξει την αξία του.

Χαρακτηριστικά των Stablecoins

Τα τρία κύρια χαρακτηριστικά των Stablecoins είναι η σταθερότητα, η κεφαλαιακή αποδοτικότητα και η αποκέντρωση.

Προσφέρουν στους χρήστες έναν τρόπο να απολαμβάνουν τα οφέλη των ψηφιακών νομισμάτων, ενώ παράλληλα μειώνουν εν μέρει τον κίνδυνο μεταβλητότητας. Έχει βρεθεί ότι τα stablecoins θα μπορούσαν να είναι πιο σταθερό από ένα παραδοσιακό «ασφαλές» περιουσιακό στοιχείο, όπως τα κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ. Tα stablecoins, χρησιμοποιούνται πλέον κυρίως για συναλλαγές και δανεισμό.

Αποτελούν καθοριστικό παράγοντα διευκόλυνσης της αποκεντρωμένης χρηματοδότησης (DeFi) – χρηματοοικονομικών υπηρεσιών που εκτελούνται από εφαρμογές σε blockchain χωρίς άδεια. (Mai, H. 2022).

Συνδέουν τα κρυπτονομίσματα σε μη κρυπτονομίσματα, όπως το δολάριο ΗΠΑ, προκειμένου να διατηρηθεί η τιμή υπό έλεγχο. Για παράδειγμα, τα σταθερά νομίσματα δολαρίων (Dollar stablecoins), δίνουν τη δυνατότητα στους επενδυτές να παράγουν απόδοση στα κρυπτονομίσματα τους στην αγορά DeFi, ενώ μετριάζουν τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις της αστάθειας της αγοράς.

Έτσι, τα stablecoins μπορούν να μειώσουν τη συνολική αστάθεια του οικοσυστήματος κρυπτονομισμάτων και να γίνουν μια βιώσιμη παγκόσμια λύση πληρωμών.

Γιατί χρησιμοποιούμε τα Stablecoins;

• Χαμηλότερη μεταβλητότητα: Όπως προαναφέρθηκε, κρυπτονομίσματα όπως το Bitcoin και το Ether, παρουσιάζουν σημαντική μεταβλητότητα. Έτσι τα stablecoins παρέχουν στους πωλητές και τους αγοραστές τη διαβεβαίωση ότι η αποτίμηση των περιουσιακών τους στοιχείων, δεν θα αυξηθεί ή θα μειωθεί απότομα στο άμεσο μέλλον.
• Μεταφορές χρημάτων με χαμηλό κόστος: Οι χρήστες μπορούν να κάνουν μεταφορές χρημάτων με πολύ χαμηλό κόστος εξόδων.
• Επενδύσεις: Τα Stablecoins είναι εύκολο να διατηρηθούν και να μεταφερθούν αφού δεν απαιτείται τραπεζικός λογαριασμός. Η αξία τους μπορεί να μεταφερθεί εύκολα σε όλο τον κόσμο, και ειδικά σε τοποθεσίες όπου το νόμισμα της χώρας μπορεί να είναι αβέβαιο.
• Διαπραγμάτευση περιουσιακών στοιχείων: Ένα ακόμη χαρακτηριστικό τους, είναι ότι χρησιμοποιούνται συνήθως για διαπραγμάτευση περιουσιακών στοιχείων κρυπτογράφησης και μεταξύ ανταλλαγών. Προσφέρουν έτσι γρήγορες και αποτελεσματικές συναλλαγές χωρίς να απαιτείται από τους χρήστες να μετατρέψουν τα περιουσιακά τους στοιχεία σε νομίσματα fiat, ή να χρησιμοποιήσουν τραπεζικό έμβασμα κατά τη διάρκεια της διαδικασίας.
• Εξασφαλίσεις: Τα stablecoins μπορούν να χρησιμοποιηθούν επίσης ως εξασφάλιση.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι των Stablecoins;

• Πληθωρισμός δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων: Και ενώ τα stablecoins προορίζονται για να προστατεύονται από τον πληθωρισμό, εξακολουθούν να φουσκώνουν με το ρυθμό των δεσμευμένων περιουσιακών στοιχείων τους. Για παράδειγμα, εάν ο ρυθμός πληθωρισμού του δολαρίου των ΗΠΑ είναι μεγαλύτερος από 8%, η τιμή του περιουσιακού στοιχείου αυξάνεται, και αυτό σημαίνει ότι, αυτό που κάποιος μπορούσε να αγοράσει για 100 $ πριν από λίγο καιρό, τώρα θα κοστίζει 108 $.
• Depegging: Τα stablecoins στοχεύουν στη διατήρηση μιας σταθερής αξίας που υποστηρίζεται από ένα νόμισμα fiat. Τα depegged stablecoins αναφέρονται σε stablecoins που πέφτουν από την προβλεπόμενη αξία τους.
• Κίνδυνοι συστήματος πληρωμών: Τα stablecoins αντιμετωπίζουν πολλούς από τους ίδιους βασικούς κινδύνους με τα παραδοσιακά συστήματα πληρωμών, συμπεριλαμβανομένου του πιστωτικού κινδύνου, του κινδύνου ρευστότητας, του λειτουργικού κινδύνου, και κινδύνων που προκύπτουν από ακατάλληλη ή αναποτελεσματική διακυβέρνηση του συστήματος.
• Κενά στις νομοθεσίες: Σήμερα, οι ρυθμίσεις για τα stablecoin, δεν υπόκεινται σε ένα συνεπές σύνολο εποπτικών ρυθμιστικών προτύπων, και έτσι αντιμετωπίζουν κινδύνους. Επιπλέον, ο αριθμός των διαφορετικών βασικών μερών που εμπλέκονται σε μια ρύθμιση, και η λειτουργική πολυπλοκότητα αυτών των ρυθμίσεων, θέτουν προκλήσεις στις εποπτικές αρχές. (Report on Stablecoins, Treasury Department, 2021)

Stablecoins και Decentralized Finance (DeFi)

Τα σταθερά νομίσματα διαδραματίζουν επίσης κεντρικό ρόλο στη διευκόλυνση της δραστηριότητας συναλλαγών, και δανεισμού στην αποκεντρωμένη χρηματοδότηση (DeFi). Το DeFi αναφέρεται γενικά σε μια ποικιλία χρηματοοικονομικών προϊόντων, υπηρεσιών, δραστηριοτήτων και διευθετήσεων που υποστηρίζεται από τεχνολογία κατανεμημένης λογιστικής, με δυνατότητα έξυπνης σύμβασης.

Αυτή η τεχνολογία μπορεί να μειώσει τη χρήση παραδοσιακών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων για την εκτέλεση ορισμένων λειτουργιών(Report on Stablecoins, Treasury Department, 2021). Τα Stablecoins είναι σημαντικά για τη λειτουργία του DeFi, καθώς χρησιμοποιούνται συχνά για τη διευκόλυνση των συναλλαγών ή ως εξασφάλιση για δανεισμό. Επίσης, τα Stablecoins είναι συχνά «κλειδωμένα» σε ρυθμίσεις DeFi, για να συγκεντρώνουν απόδοση από πληρωμές τόκων.

References:

• Hayes, Adam (2022). Blockchain Explained. URL: https://www.investopedia. com/terms/b/blockchain.asp.
• Dyhrberg, Anne Haubo (2016). “Bitcoin, gold and the dollar – A GARCH volatility analysis”. In: Finance Research Letters 16, pp. 85–92. DOI: https://doi. org/10.1016/j.frl.2015.10.008.
• Katsiampa, Paraskevi (2017). “Volatility estimation for Bitcoin: A comparison of GARCH models”. In: Economics Letters 158, pp. 3–6. DOI: https://doi.org/ 10.1016/j.econlet.2017.06.023.
• Bullmann, Dirk, Jonas Klemm, and Andrea Pinna (2019). “In search for stability in crypto-assets: are stablecoins the solution?” In: European Central Bank: Occasional Paper Series 230. URL: https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/ scpops/ecb.op230~d57946be3b.en.pdf.
• https://a16zcrypto.com/wp-content/uploads/2022/05/state-of-crypto-2022_a16z-crypto.pdf
• Mai, H. (2022). Stablecoins DeFi, Libra and beyond,Deutsche Bank Research.
• Tapscott, D, & Tapscott, A. (2016). Blockchain Revolution: How the Technology Behind Bitcoin Is Changing Money, Business, and the World. Portfolio
• Report on Stablecoins, Treasury Department, 2021